اثرات آلودگی هوا بر بدن انسان

آلودگی هوا به کلیه اثرات مخرب هر منبعی که به آلودگی جو و نابودی اکوسیستم منجر شود، گفته می شود که یکی از مشکلات مهم دهه های اخیر است که اثرات جدی بر سلامت انسان و محیط زیست دارد. منبع آلودگی می تواند مصرف دخانیات، فعالیت کارخانه ها یا وسایل نقلیه و … باشد.

اثرات طولانی مدت آلودگی هوا بر شیوع بیماری هایی مانند عفونت ها، التهاب های تنفسی، اختلالات قلبی-عروقی و سرطان ثابت شده است که می تواند ناشی از مداخلات انسانی و یا پدیده های طبیعی باشد. وسایل‌نقلیه، تولیدات کارخانه‎‌ها، نیروگاه‌هایی که با سوخت فسیلی کار می‌کنند، منابع اصلی آلودگی هوا با منشأ انسانی هستند. دود ناشی از آتش‌سوزی‌ جنگل، خاکستر و گازهای حاصل از فوران‌های آتش‌فشانی منشأ طبیعی ایجاد آلودگی هوا هستند.

از سال ۲۰۱۳، آژانس بین المللی تحقیقات سرطان سازمان جهانی بهداشت (WHO) آلودگی هوا را به ‌عنوان یک عامل سرطان‌زا برای انسان شناسایی کرده است. طبق گزارشات این سازمان؛گاز  O3، CO سطح زمین، اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن و سرب، ۶ آلاینده اصلی هوا هستند که به سلامت انسان و همچنین اکوسیستم آسیب می رسانند.

عقب ماندگی ذهنی، ناتوانی های یادگیری، اختلال حافظه، بیش فعالی و رفتارهای ضد اجتماعی از اثرات نامطلوب سرب در دوران کودکی است. مواجهه با سرب اغلب مزمن و بدون علائم است و می تواند قسمت های مختلف بدن از جمله سیستم قلبی عروقی، کلیوی و تولید مثل را تحت تاثیر قرار دهد.

اندازه ذرات آلاینده مستقیماً با شروع و پیشرفت بیماری های ریوی و قلبی مرتبط است. ذرات با اندازه کوچکتر به انتهای دستگاه تنفسی می رسند و بنابراین پتانسیل بیشتری برای ایجاد بیماری های ریوی و قلبی دارند. علاوه بر این، داده‌های علمی متعدد نشان داده‌اند که  ذرات ریز آلاینده ها سبب مشکلات زیر می گردد:

• مرگ زودرس در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی
• حملات قلبی غیرکشنده
• تشدید آسم
• کاهش عملکرد ریه

خس خس سینه، سرفه، خشکی دهان و محدودیت در فعالیت ها از شایع ترین علائم بالینی بیماری های تنفسی ناشی از آلودگی هوا هستند.

آلودگی هوا همچنین با تغییراتی در تعداد گلبول های سفید خون همراه است که ممکن است بر عملکرد قلب و عروق تأثیر بگذارد. مطالعه ای بر روی مدل های حیوانی رابطه نزدیک بین فشار خون بالا و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا را نشان داد.

آلودگی هوا می تواند سبب ایجاد چه بیماری هایی شود؟

۱.آلودگی هوا و بیماری‌های تنفسی

آلودگی هوا می‌تواند بر سلامت ریه تأثیر بگذارد و سبب ایجاد آمفیزم، آسم و سایر بیماری‌های تنفسی مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) بشود. آمفیزم به آسیب تدریجی بافت ریه، به‌ویژه تخریب آلوئول‌ها گفته می‌شود. از آنجایی که بیشتر آلاینده ها از راه های هوایی وارد بدن می شوند، بسته به دوز آلاینده های استنشاقی و رسوب در سلول های هدف، سطح متفاوتی از آسیب را در سیستم تنفسی ایجاد می کنند.

۲.نقش آلودگی هوا در بیماری‌های قلبی- عروقی

آلودگی هوا می‌تواند به دیواره‌های داخلی رگ‌های خونی آسیب برساند و سبب باریک شدن و سخت‌تر شدن آن‌ها شود که این موضوع می‌تواند فشارخون را افزایش دهد و بر قلب فشار بیاورد. قرار گرفتن افراد سالخورده در معرض آلودگی هوای ناشی از ترافیک وسایل‌نقلیه، می‌تواند سبب بالا رفتن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی شود. همچنین آلودگی هوا در دوران بارداری خطر بالا رفتن فشارخون را افزایش می‌دهد که این مسئله علت اصلی زایمان زودرس، وزن کم نوزاد در زمان تولد و بیماری یا مرگ مادر و جنین است.

۳.آلودگی هوا و سرطان

یک مطالعه‌‌ بزرگ نشان داده است که زندگی در نزدیکی جاده‌ها یا خیابان‌های پر رفت ‌وآمد ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان افزایش دهد.

از هر ۱۰ نفری که در سراسر جهان در مناطق شهری زندگی می‌کنند، ۹ نفر تحت تأثیر آلودگی هوا هستند. آلودگی هوا بر سلامت همه‌ تأثیر می‌گذارد، اما گروه‌های خاصی ممکن است آسیب بیشتری ببینند. بررسی اثرات بلند مدت آلودگی هوا بر سلامت تنفسی کودکان نشان داده است که سطوح بالای آلودگی هوا باعث افزایش عفونت‌های تنفسی و ابتلا به آسم می شود.آس

تنفس ذرات ریز با اندازه کمتر از ۲.۵ میکرومتر (میکرون)، حتی در سطوح نسبتاً پایین ممکن است بر رشد مغز جنین تأثیر بگذارد. زنانی که در دوران بارداری، به‌ویژه در ۶ تا ۹ ماهگی در معرض سطوح بالایی از ذرات ریز قرار دارند، ممکن است تا ۲ برابر بیشتر در خطر داشتن فرزند مبتلا به اوتیسم باشند.

همچنین آلودگی هوا و ذرات ریز موجود در هوا، خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد. آلودگی هوا با خطر ابتلا به اختلالات عصبی از جمله بیماری پارکینسون مرتبط است. در سالمندان، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوای ناشی از ترافیک وسایل ‌نقلیه موتوری ممکن است به‌طور قابل‌توجهی ناتوانی جسمی را تسریع کند.

فرد مبتلا به بیماری‌های ریوی نمی‌تواند به راحتی یا عمیق تنفس کند و ممکن است سرفه، ناراحتی در قفسه سینه، خس‌خس، تنگی نفس و خستگی غیرمعمول داشته باشد. برای بیمار قلبی-عروقی، قرار گرفتن در معرض هوای آلوده به ذرات معلق ممکن است علائم ریوی مشاهده نشود در حالی که حتی تنفس هوای آلوده برای مدت کوتاه هم می‌تواند به مشکلات جدی مثل حمله قلبی منجر شود. سه مکانیزم اصلی برای نشست ذرات معلق در هوا در سیستم تنفسی وجود دارد:

۱.فشردگی: ذرات بزرگتر ابتدا در بینی، حلق، حنجره، نای و نایژه نشست می‌کنند.

۲.رسوب: ذرات ریز در نایژک و کیسه‌های هوایی

۳.نفوذ: ذرات بسیار ریزتر به سطوح دستگاه تنفسی نفوذ کرده و باقی می‌ماند.

انتقال ذرات و نشست آنها در راه های هوایی، به عوامل فیزیولوژیکی نظیر میزان تنفس، مشخصات فیزیکی و شیمیایی ذرات بستگی دارد. در نتیجه، ذرات می توانند در هر سه ناحیه دستگاه تنفس نشست کنند.

عوامل کلیدی مؤثر بر نشست ذرات عبارتند از: روش تنفس (از طریق بینی، دهان یا دهان بینی)، الگوی تنفس (میزان دم و بازدم و حجم هوای تنفسی)، مشخصات ذرات مثل اندازه، شکل، جرم، خاصیت جذب رطوبت و انحلال‌پذیری آن ها.

همانطور که ذکر شد، آلودگی هوا نقش پررنگی در ایجاد یا تشدید بیماری‌های قلبی و تنفسی داد؛ ما در شرکت مهندسی پزشکی آراد طب مهر آسیا درصدد هستیم تا بهترين تجهیزات پزشکی و تنفسی از جمله انواع دستگاه های تنفسی مانند دستگاه تنفسی سفام و دستگاه تنفسی رزمد، انواع دستگاه های اکسیژن ساز، انواع ماسک و غیره را در دسترس هموطنان عزیز قرار دهیم.

جهت خرید آنلاین تجهیزات پزشکی میتوانید به منوی فروشگاه وبسایت مراجعه و یا با کارشناسان شرکت جهت دریافت مشاوره و راهنمایی‌های لازم تماس حاصل فرمایید.